Gevestigde partijen die de hete adem voelen van de PVV noemen deze partij ‘populistisch’. Populistisch heeft een negatieve ondertoon (connotatie), dus de het label ‘populistisch’ gebeurd doelbewust om schade aan de PVV toe te brengen. We gaan in dit stuk kijken wat populistisch precies betekend, zijn er ook linkse partijen populistisch en waar komt dit fenomeen eigenlijk vandaan?
wat is populisme
Populisme wordt in de wetenschap omschreven als een ideologie die een tegenstelling tussen ‘het goede volk’ en ‘de slechte elite’ zet. Het volk wordt daarbij als één geheel gezien dat één algemene wil heeft. Vaak is populisme een tweedeling met populisten aan ene kant en niet-populisten aan de andere kant.
populisme en de deep state
In het verlengde van het populisme is de ‘deep state’. Dit is voor velen een bekende maar vage term. De deep state is het ambtenaren apparaat achter de politieke bewindspersoon. In theorie dienen de ambtenaren objectief – zonder eigen mening – de politieke bewindspersoon te dienen. De bewindspersoon (bijvoorbeeld de minister) wilt bijvoorbeeld een hogere snelheid op de snelwegen en dan moeten de ambtenaren alle informatie bij verzamelen en aan de minister voorleggen. De minister kan dan een afweging maken die in overstemming is met zijn politieke achtergrond. Dit is essentieel want de kiezer heeft namelijk niet voor niets op die partij/ persoon gestemd. De theorie is dat de ambtenaren de informatie aan de minister voorleggen zonder daar hun eigen mening in te mengen.
Dit laatste wordt in veel gevallen met voeten getreden. Een bekend voorbeeld daarvan zijn de protesten van ambtenaren die weigeren onder een bepaalde minister of politieke partij te werken. Dit protest gaat in tegen de democratische rechtstaat. Een ander voorbeeld is de facturen affaire van de wethouder Hester van Buren (PvdA) in Amsterdam. De wethouder stelt dat zij niet op de hoogte was gesteld door haar ambtenaren en dat ze daarom ‘er niets aan kon doen’. Sorry, maar de wethouder is politiek verantwoordelijk dus als er vele honderd duizenden euro’s worden verbrast aan inhuurkrachten die de chaos van de facturen op mogen ruimen, dan is de verantwoordelijke bewindspersoon (wethouder Financien Hester van Buren) daar zeker op af te rekenen.
In elk zichzelf respecterend bedrijf gaan er koppen rollen maar niet in de gemeente Amsterdam. De coalitie partijen ‘houden elkaar stevig vast’. Toegegeven, de oppositie heeft ook geklungeld door geen moties met elkaar af te stemmen maar waar het op neer komt is het volgende: de wethouder kan worden weggestuurd maar de ambtenaren onder haar blijven gewoon zitten. In Nederland hebben ambtenaren extreem veel werknemersrechten en het is niet zo gemakkelijk om een ambtenaar te ontslaan. Dit voorbeeld geeft aan wat de deep state is (de ambtenarij) en waarom dit bestaat.
conclusie: populisme komt niet uit de lucht vallen. De bestuurlijke elite staat niet louter voor de belangen van haar kiezer (het volk) maar leidt een eigen leven. Ambtenaren die protesteren en ambtenaren die een chaos creëren zonder dat daar iemand verantwoordelijk wordt gehouden (ontslag). Amsterdammers mogen 27% meer OZB betalen terwijl de bestuurlijke elite honderd duizenden euro’s verbrast aan incompetent bestuur. Voorgaande is een sprekend voorbeeld dat de bestuurlijke elite zichzelf tegenover de belangen van het volk heeft gesteld. Lees meer dat de bestuurlijke elite geen afspiegeling is van de burgers die ze zegt te representeren